کابل شهری است با تاریخی کهن که مامن پادشاهان و امرای بسیاری بوده‌است. در گذشته حصاری آن را دربر میگرفت که تا هنوز آثار آن دیوارها باقی است. برای ورود به داخل شهر، شش دروازه وجود داشت که هر یک با اسامی خاص شناخته می‌شد. از جمله‌ی این دروازه‌ها می‌توان از دروازۀ کندهاری دهمزنگ، دروازۀ سردار جهان خان، اسپینه دروازۀ در قسمت سلام‌خانه، دروازۀ پیت در عقب مسجد عیدگاه، دروازۀ گذرگاه به سمت بالا حصار و دروازه لاهوری نام برد که تا هنوز بعضی از کهن‌سالان در خاطرات شان از آن یاد می‌کنند
قبل از زمام‌داری عبدالرحمن خان برای سکونت شاه مکان مناسبی وجود نداشت. مرکز حکمرانی پادشاه در بالاحصار قرار داشت اما بالاحصار و ارگ شیرپور در جنگ‌های افغان و انگلیس آسیب دیده و قسمت‌های از آن سوخته بود. امیر عبدالرحمان خان پس از رسیدن به قدرت در سال ۱۸۸۰ ، جای مناسبی برای بود وباش و دفتری برای کار نداشت.
و ی به این فکر شد که برای بودوباش پادشاه جای مناسبی بسازد. برای اعمار چنین مکان، محل فعلی ارگ را انتخاب کرد، نقشۀ ارگ را در سال ۱۲۹۹ قمری طرح کرد و کار اعمار ارگ در سال ۱۳۰۰ قمری در مرکز شهر کابل در محدوده دو صد جریب زمین آغاز شد. بنای ارگ ۳۰ سال را در بر گرفت که اکنون نزدیک به یک و نیم قرن میشود که قلعۀ ارگ در کابل بنا شده. باید گفته میشود که اولین ساختمان اعمار شده در داخل ارگ، کوتی باغچه نامیده میشود که کار ساخت آن در سال ۱۳۰۴ هجری قمری تکمیل شد.
برای ساخت تعمیر‌های مختلف ارگ بخشی از مواد تعمیراتی از هند بریتانوی نیز آورده شده است اما بیشترین قسمت این مواد، از مواد تعمیراتی محلی تهیه می‌شد، این مواد ساختمانی خشت، چونه، گچ، صندل و ساروج بود و در برخی از ساختمان‌ها از شیر، مسکه و تخم مرغ نیز استفاده شده است و در قسمت ابادی ارگ تعدادی زیادی مردم کابل هم به شکل داوطللبانه سهم گرفته بودند.
در ساحه‌ی که امروز ارگ قرار دارد قبلاً آبادی وجود نداشت، بلکه یک دشت خاکی بود. در قسمت‌های از این ساحه مزرعه و باغ وجود داشت و در اطراف آن بیابان واقع شده بود. و اکنون ارگ در بخش مرکزی شهر کابل واقع شده است.
.چنانچه کار اعمار در دوره‌های مختلف ادامه داشته است، زمان‌های ویرانی آن نیز بخشی از تاریخ کشور شده است. دو دوره را بیشتر از سایرین می‌توان دورۀ ویرانی دانست. در زمان حاکمیت کوتاه‌مدت حبیب الله کلکانی ، علاوه بر چور و چپاول ارگ، برخی از ساختمان‌های آن نیز آسیب دید که به گونه مشخص می‌توان از موزیمی که در زمان نهضت امانی در ارگ گشوده شد، نام برد. بخش دیگر ویرانی ارگ به زمان جنگ‌های داخلی بر می‌گردد که بار دیگر علاوه بر چور و چپاول به ارگ خسارات فراوان وارد شد.
کابل شهر قبل از ارگ
دروازۀ خصوصی ارگ
دروازۀ دیگر قلعۀ ارگ، دروازۀ شمالی قلعه است که در جوار تعمیر شورای امنیت ملی به سمت قصر دلکشا باز میشود. . این دروازه در زمان امیر عبدالرحمن خان ساخته شده است و برای اینکه فقط شاهان اکثراً از همین دروازه رفت و آمد می‌کردند، آن را دروازه خصوصی نامیده اند.
دروازه ارگ
آرشیف
آرشیف ارگ ریاست جمهوری در ادوار مختلف تحت اثر ادارات مختلف داخل ارگ ریاست جمهوری فعالیت خویش را رسما بعد از استقلال کشور آغاز نموده است اما در بین اسناد که در ارشیف وجود دارد نشان دهنده اسناد ماقبل استقلال نیز میباشد.این اسناد در گذشته الی سال های ۱۳۷۱-۱۳۷۰ به خوبی حفاظت و نگهداری میگردید. اما بعد از بروز حادثات و جنگ های داخلی در حالت رتبار گاه در یک تعمیر و گاه در تعمیر دیگر سرگردان بود که از اثر بی پروایی بعضی از اسناد به شکل معیاری وجود نداشت و در حین ضرورت روز ها و ماه ها راد ر بر میگرفت تا سند مورد نظر دریافت گردد.
بنا به هدایت محمد اشرف غنی ریس جمهور تعمیر آرشیف جدید اعمار و تمام اسناد از زیر آوار ها که در حالت بد قرار داشت جمع اوری و انتقال گردید و به تاریخ ۲۸ سرطان سال ۱۳۹۷ توسط ریس جمهور محمد اشرف غنی افتتاح گردید. باید گفته شود که که تعمیر ارشیف جدید مطابق به معیار های آرشیف داری نوین بنا گردیده است.
قصر چارچنار
این قصر در قسمت جنوب غرب قلعۀ ارگ، در وسط کوتی باغچه و تعمیر قبلی آرشیف، مقابل چهارچنار ارگ، در سه طبقه اعمار شده است. کار اعمار قصر چهارچنار درسال ۲۰۰۸ آغاز و در سال ۲۰۱۰ به پایان رسید. این قصر به کمک مالی جمهوریت خلق چین و به وسیله انجینیران این کشور ساخته شد. قصر چهارچنار برای برگزاری کنفرانس‌ها و نشست‌های رسمی ساخته شده است. طبقۀ اول آن تالار نسبتاً بزرگ دارد که برای هرگونه کنفرانس و نشست از آن استفاده میشود. به گونۀ مثال نشست‌های کابینه در همین تالار برگزار میشود. همچنان کنفرانس‌های مطبوعاتی رئیس‌جمهور، مراسم امضای قراردادهای پروژه‌های ملی، دیدارهای رئیس‌جمهور با مردم، مسوولان و کارمندان حکومتی، جشن روزهای ملی و مذهبی و سایر مراسم در همین قصر دایر میشود. این قصر در سال ۲۰۱۰میلادی از سوی رئیس‌جمهور آن زمان، سفیر جمهوری خلق چین در افغانستان و نمایندگان حکومت چین افتتاح شد.
قصر چارچنار
سلام‌خانه
قصر سلام خانه در قسمت شمال شرقی قلعۀ کنونی ارگ به سبک معماری کلاسیک ساخته شده است. این قصر یک طبقه‌ای است و ۱۲۰ متر طول، ۴۰ متر عرض و ۲۰ مترارتفاع دارد. این قصر که به شکل یک تالار بزرگ برنده دار اعمار شده است در یک وقت گنجایش یک هزار تن را دارد. به دلیل اینکه مراسم جشن‌ها و روزهای عید در همین قصر راه اندازی می‌شد، این قصر به سلام خانه مسمی شد. در روزهای ویژه مردم در همین قصر به پادشاه سلام می‌کردند و معمولاً مقام‌های حکومتی و مردم برای ادای احترام و تبریکی عید به پادشاه به سلام خانه میآمدند. اولین فلم صامت در سال ۱۳۰۰ به کابل وارد شد و در قصر سلام خانه به نمایش گذاشته شد. همچنان اولین پارلمان افغانستان نیز در سال ۱۳۰۹خورشید در همین قصر گشایش یافت و مرکز آن نیز در همین قصر بود.
سلام‌خانه
برج ساعت ارگ
این برج در قسمت شمال شرقی قلعۀ ارگ در سمت قصر دلکشا ساخته شده است. زمان دقیق ساخت آن مشخص نیست اما سال خرید ساعت برج ۱۲۹۰ خورشیدی مطابق به سال۱۹۱۱میلادی گفته شده است. با این اساس به نظر می‌رسد که کار ساخت آن در دورۀ امیر حبیب الله خان آغاز شده است. برج ساعت ارگ که در وسط باغ موقعیت دارد و به خاطری بنام برج ساعت یاد میشود که در قسمت بالایی ان یک ساعت است که توسط مستر ملر اسکاتلندی نقشه‌کش ماهر مقیم کابل از لندن خریداری شده این برج در عصرش از زیباترین برج‌های زمانش به حساب می‌آمد که در آن زمان به زیبایی ارگ افزوده بود.
برج ساعت ارگ
قصر دلکشا
قصر دلکشای امروزی در زمان امیر حبیب الله خان در وسط باغ ساخته شد.و و در زمان ا فتتاح ان دلکشا نامگذاری گردید. گفته میشود اسکلیت فلزی این قصر از هند بریتانوی به وسیلۀ فیل‌ها آورده شده بود اما کار ساخت آن در ماه سنبلۀ سال ۱۲۹۰ آغاز شد و در ماه سنبله سال ۱۲۹۵ که مصادف میشود به ماه اگست ۱۹۱۴ میلادی، به گونۀ رسمی افتتاح شد. در کار ساخت و ساز این قصر مهندسین انگلیسی , المانی و استرالیایی نیز شرکت داشتند.
این قصر به سبب اینکه از زیباترین و باشکوه‌ترین قصرهای آن زمان به شمار می‌رفت، دلکشا نامیده شد. سبک معماری دلکشا، مهارت‌های فنی و تخنیکی، نجاری و همچنان حکاکی آن در قصرهای آن زمان بینظر بود و در نجاری، رنگمالی و سایر کارهای آن موادی به کار برده شده بود که در آن زمان ناممکن به نظر می‌رسید. قصر دلکشا سیزده اتاق و دو سالون دارد.
قصر دلکشا
حرم سرا
حرمسرای از اولین ساختمان‌های ارگ به شمار می‌رود که پس از کوتی باغچه کار اعمار آن آغاز شد. حرم سرای کابل تحت ریاست و سر پرستی عمومی سردار حبیب الله خان در سنۀ (۱۳۰۸) قمری مطابق سال (۱۲۶۹) شمسی در مرحلۀاکمال رسید.
حرمسرای دارای ۳۳ اتاق است و برای بودوباش خانواده‌های شاهان ساخته شده بود. در حرمسرا اعضای خانواده‌های شاهان می‌زیستند که تشکیلات مکمل برای خدمت به این خانواده‌ها در نظر گرفته شده بود. حرمسرای ارگ از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین حرمسرا‌های عصر خود به شمار می‌رفت.
حرمسرای ارگ
کوتی باغچه
از ” کوتی باغچه ” به عنوان اولین قصر داخلی نام برده میشود که در دو طبقه و در ساحه‌ی در حدود ۳۰۰ متر مربع و به صورت دایره‌یی ساخته شده‌است.
کوتی باغچه به سبک معماری دورۀ تیموری ساخته شد. تاق‌ها، کمان‌ها و رواق‌های این تعمیر با سبک معماری دوره تیموری شباهت دارد. امیر عبدالرحمن خان مهندسان و معماران را از کندهار به کابل خواست و به آنان دستور داد که ساختمان‌های ارگ را اعمار کنند. آنان قصر کوتی باغچه را با اقتباس از سبک معماری تیموری طراحی کردند. کار اعمار کوتی باغچه در سال ۱۳۰۰ هجری قمری آغاز و در سال ۱۳۰۴ پایان یافت
بخشی از این قصر زمانی برای موزیم نیز به کار برده شده است. در سال ۱۳۰۳ موزیم کابل از ساحۀ باغ بالا به کوتی باغچۀ ارگ شاهی منتقل شد و تا سال ۱۳۱۰ موزیم در همین قصر بود. در زمان محمد نادر خان موزیم به دارالامان کابل منتقل شد و بر اساس هدایت محمد ظاهرشاه کتابخانه شاهی در کوتی باغچه ساخته شد.
دروازۀ غربی
این دروازه که به دروازۀ غربی مشهور است، در قسمت غربی قلعۀ ارگ، در کنار دیوار برج غربی، در عقب حرمسرای و کوتی باغچه در سمت وزارت خارجه موقعیت دارد. دروازۀ غربی برخلاف سه دروازۀ دیگر دروازۀ دو پله‌ای کوچک است. قسمی به نظر می‌رسد در گذشته نیز یک دروازۀ فرعی بوده که کمتر از طریق آن رفت و آمد صورت می‌گرفته است و همچنان گهگاهی در حالات اضطراری از آن استفاده شده است.
کوتی باغچه
برج های ارگ
قلعۀ ارگ چهار برج دارد که در دورۀ امیر عبدالرحمن خان ساخته شده است. این برج‌ها در اوایل برای زیبایی ارگ و دفاع از آن اعمار شد. برج‌هایی زیبایی که به زیبایی ارگ افزوده است و تیرکش‌های کج و معوج نیز بر اساس دانش نظامی آن زمان، در آن ایجاد شده است تا مدافعان ارگ در امان بمانند و مرمی‌های جانب مقابل به آنها اصابت نکنند. تمامی برج‌های ارگ بر اساس نقشۀ قبلی آن بازسازی شده است و بام‌ها این برج‌ها نیز به شکل آهنی ساخته شده است. برج‌های ارگ در زمان محمد ظاهر شاه تا حدی به گونۀ عصری ترمیم شدند؛ اما در جریان جنگ‌های تنظیمی این برج‌ها فرو افتاده و تخریب شده اند. در دورۀ رئیس‌جمهور کرزی کار بازسازی آن آغاز شد.
تعمیر اداری ارگ
این تعمیر در قسمت شرق بیرون قلعه ارگ در وسط دروازۀ پانزدهم یا دروازۀ شرقی و دروازۀ مخابرۀ ارگ در سال ۱۳۹۰ اعمار شد. در گذشته اینجا دفاتر نظامی ارگ و مکان بودوباش سربازان بود. طرح این تعمیر توسط پروفیسور محمد رفیع سمیع‌زی، استاد پیشین پوهنتون کابل ریخته شده بود که تعمیر جدید در جای همان تعمیر قبلی اعمار شد. علاوه بر دفاتر اداری، دفاتر برخی از مشاوران رئیس‌جمهور وکتابخانۀ ارگ هم در همین تعمیر است.
قصر سنگی
این قصر داخل قلعۀ ارگ، در ۲۵ متری قصر گلخانه و در وسط تعمیر شورای امنیت ملی و برج شمال شرق ارگ اعمار شده است. در گذشته اینجا کمند اسب‌های دربار بود، زمانی که کمند اسب‌ها از ارگ به ساحۀ مرادخانی منتقل شد، در ابتدااتاق‌هایی برای مشاوران و دستیاران امیر ساخته شد. سپس برای مدتی از این اتاق‌ها برای بودوباش پرسونل نظامی کار گرفته می‌شد، مدتی نیز آشپزخانه شاهی بود. در دوره محمد ظاهر شاه ذخیره‌گاه اسلحه در همین جا بود، پس از دورۀ محمد ظاهر شاه در این تعمیر اتاق‌های دیگر نیز آباد شد و کارگران و خدمتکاران در آن بودوباش می‌کردند. این مکان در دوره‌های مختلف نظر به ایجابات زمان برای مقاصد مختلف به کار برده شده است. در اوایل ادارۀ موقت دفاتر کانتینری در مقابل آن ساخته شد که دفاتر ریاست مطبوعات، تشریفات و برنامه‌ها و همچنین دفترسخنگوی رئیس‌جمهور و دفاتر شماری از مشاوران رئیس‌جمهور در آن موقعیت داشت. داکتر رنگین دادفر سپنتا که در آن زمان مشاور رئیس‌جمهور در امور بین المللی بود و دفتر کارش در همینجا موقعیت داشت. این تعمیر در ساحۀ ۱۸۵۵مترزمین، در سال ۲۰۰۸ میلادی به شکل عصری اعمار شد. در حکومت پیشین دفتر رییس دفتر رییس جمهور و همچنین دفاتر مربوطۀ آن همانند ریاست برنامه‌ها، خدمات، پالیسی و مطبوعات در این تعمیر بود. از سال۱۳۹۳ خورشیدیبدینسو دفتر رئیس عمومی دفتر مقام عالی ریاست جمهوری، دفتر سخنگوی رئیس‌جمهور و برخی از مشاوران در همین قصر است.
قصر گلخانه
این قصر که در قسمت شمال غربی قلعۀ ارگ واقع شده است، در قدیم تنها گلخانه بود و در این مکان گل‌های دربار نگهداری می‌شد، بعدها در اینجا قصر اعمار شد. تاریخ دقیق اعمار این قصر مشخص نیست اما دفتر کار تابستانی محمد نادر خان در همینجا بود. قصر گلخانه در دورۀ پادشاهی محمد ظاهرشاه به شکل عصری ساخته شد. همانگونه که در قدیم دفتر رسمی پادشاه در قصر گلخانه بود و بیشتر دیدارهایش نیز در همینجا انجام می‌شد، قصر گلخانه هنوز نیز دفتر کاری رئیس‌جمهور است. جلسات نوبتی شورای وزیران نیز گهگاهی در اینجا و برخی اوقات نیز در قصر چهارچنار برگزار میشود. دیدار‌ها و نشست‌های کوچک نیز در قصر گلخانه انجام میشود. از زمان بنای گلخانه تا امروز همیشه این قصر دفتر کار رئیس کشور بوده است.اما قسمی به نظر می‌رسد که در زمان محمد ظاهرشاه دفتر موقت صدراعظم نیز در همین قصر بوده است و یا هم وی دیدارهایش را در اینجا انجام می‌داده است. این قصر دفتر فرمانروایان مختلف و گواه رویدادهای خونین بسیار بوده است، در کودتای ثور، محمد داوود خان اولین رییس جمهور افغانستان در مقابل زینه طبقه اول قصر گلخانه به شهادت رسیده است.
موزیم
آثار ابتدایی این موزیم را عموما کلکسیون‌های شاهان تشکیل می‌داد. برخی آثار عتیقه و انتیک در خزانه دولت زیر نظر شاهان نگهداری می‌شد. در سال ۱۲۹۷ هـ. ش موزیم کابل در قصر باغ بالا گشایش یافت که در آن‌زمان به نام عجایب‌خانه مسمی بود. اما بعداً دوباره به ارگ منتقل و در زمان شاه امان‌الله خان رسما افتتاح شد. در سال ۱۹۲۹ میلادی با از بین‌رفتن حکومت شاه امان‌الله خان موزیم ملی نیز به غارت رفت و بخشی از مجسمه‌های آن نیز تخریب شد. با آمدن نادر شاه، آثار باقی‌مانده در سال ۱۹۳۱ میلادی در ساحه دارالامان در یک تعمیر جابجا شد. با تجاوز قشون شوروی به خاک افغانستان، موزیم ملی دوباره به قصر ارگ منتقل شد که در جریان انتقال برخی آثار تخریب و یا هم سرقت برده شد. در زمان حکومت داکتر نجیب‌الله این آثار دوباره به دارالامان منتقل شد و الی ختم دور حکومت داکتر نجیب الله نخورده باقی ماند، اما در نتیجه‌ی رویداد هشت ثور موزیم، تخریب و آثار بسیاری به پاکستان و اروپا توسط قاچاق بران به فروش رسید. بخش دیگری از مجسمه‌ها از سوی رژیم طالبان تخریب شد.
کتابخانه ارگ
در کتاب‌های ارگ شاهی، از یک کتابخانه بزرگ و مهم یاد شده‌است که در داخل ارگ قرار دارد. همچنان گفته شده است که در این کتابخانه هزاران جلد کتاب با ارزش و نسخه‌های خطی نگهداری می‌شد. درحال حاضر در این کتابخانه ۹ هزار جلد کتاب موجود است.
برج های ارگ
قلعۀ ارگ چهار برج دارد که در دورۀ امیر عبدالرحمن خان ساخته شده است. این برج‌ها در اوایل برای زیبایی ارگ و دفاع از آن اعمار شد. برج‌هایی زیبایی که به زیبایی ارگ افزوده است و تیرکش‌های کج و معوج نیز بر اساس دانش نظامی آن زمان، در آن ایجاد شده است تا مدافعان ارگ در امان بمانند و مرمی‌های جانب مقابل به آنها اصابت نکنند. تمامی برج‌های ارگ بر اساس نقشۀ قبلی آن بازسازی شده است و بام‌ها این برج‌ها نیز به شکل آهنی ساخته شده است. برج‌های ارگ در زمان محمد ظاهر شاه تا حدی به گونۀ عصری ترمیم شدند؛ اما در جریان جنگ‌های تنظیمی این برج‌ها فرو افتاده و تخریب شده اند. در دورۀ رئیس‌جمهور کرزی کار بازسازی آن آغاز شد.
مسجد ارگ
همزمان با اعمار ارگ، مسجد ارگ نیز ساخته شد. ، تمام چوب به کار رفته در این مسجد از ولایت پکتیا آورده شده است. مسجد ارگ همزمان گنجایش ۲۵۰ نمازگزار را دارد. از زمان امیر عبدالرحمان خان تا اکنون، زمامداران افغان و سایر کارمندان ارگ پنج وقت نماز را به جماعت در همین مسجد ادا می‌کنند.
دروازۀ غربی
این دروازه که به دروازۀ غربی مشهور است، در قسمت غربی قلعۀ ارگ، در کنار دیوار برج غربی، در عقب حرمسرای و کوتی باغچه در سمت وزارت خارجه موقعیت دارد. دروازۀ غربی برخلاف سه دروازۀ دیگر دروازۀ دو پله‌ای کوچک است. قسمی به نظر می‌رسد در گذشته نیز یک دروازۀ فرعی بوده که کمتر از طریق آن رفت و آمد صورت می‌گرفته است و همچنان گهگاهی در حالات اضطراری از آن استفاده شده است.
دروازۀ عمومی قلعۀ ارگ
دروازۀ عمومی قلعۀ ارگ به سمت شرق باز است، این دروازه را دروازۀ جنگی نیز می‌گویند؛ اما حالا به دروازۀ بیرق مشهور است. بالای این دروازه پرچم ملی افغانستان در اهتزاز است به همین منظور دروازۀ بیرق گفته میشود. این دروازۀ دوپله‌ای ارگ از آهن و چوب ساخته شده است. زمانی که این دروازه بسته می‌بود، کارمندان ارگ از همین دروازۀ کوچک رفت و آمد می‌کردند. این دروازه ارگ به صورت مستحکم و به شکل زیبا ساخته شده است. این دروازه به دلیلی دروازۀ جنگی گفته می‌شد که استحکامات جنگی برای دفاع و جنگ در آن در نظر گرفته شده است. اطراف بیرونی دروازه به وسیلۀ دیوارها احاطه شده است که تمامی این دیوارها با تیرکش‌ها مجهز میباشد. به همین گونه بالای دروازه در تخت بام نیز تیرکش‌ها موجود است.قابل ذکر است که از زمان اعمار ارگ تا اکنون پرچم ملی کشور بالای این دروازه در اهتزاز بوده است.
دروازه‌های ارگ
قسمیکه سخن گفته شد، در روزگاران قدیم، نظام‌های شاهی به منظور حفظ عظمت و شکوه نظام‌شان، برای قلعه‌ها و قصرها دروازه‌های بزرگ می‌ساختند. این دروازه‌ها به گونۀ معمول دوپله‌ای بوده و در یک پلۀ آن دروازۀ کوچک دیگر ساخته می‌شد. در اعمار ارگ و قصرهای مختلف ارگ نیز این مورد در نظر گرفته شده است.
قلعۀ ارگ چهار دروازه دارد، که این دروازه‌ها به نام‌های دروازۀ بیرق، دروازۀ نادرشاهی، دروازۀ خصوصی و دروازۀ شرقی مشهور است.
قصر الحاقیه
این قصر در مقابل دروازۀ شمالی ارگ، در وسط قصر نمبر یک و قصر نمبر دو در سال ۱۳۸۳ ساخته شد. در ابتدا قرار بر این بود که به نام قصر نمبر سه نامگذاری شود اما پس از مشورتها به دلیل اینکه ساختمان مذکور مربوط قصر نمبر دو میشود، قصر الحاقیه نامگذاری شد. قصر الحاقیه با تلاش‌ها و مشوره‌های انجینیر محمد یوسف پشتون وزیر شهرسازی آن زمان و رامیکا احمد مشاور ریاست حفظ و مراقبت ساخته شد. سطح اتاق‌های قصر الحاقیه با سنگ مرمر زیبای سبز که از هلمند آورده شده، فرش شده است
قصر نمبر دو
قصر نمبر دو برای خانوادۀ ببرک کارمل در قسمت شمال غرب قلعۀ ارگ در همان زمان ساخته شد. در گذشته اینجا یک تعمیر زرد رنگ دو طبقه‌ای بود که زمانی دفاتر وزارت دربار و در زمان محمد داوود خان دفاتر ریاست تنظیم امور ارگ در همین تعمیر قرار داشت. این تعمیر زرد رنگ که به سبک کلاسیک ساخته شده بود با گذشت زمان کهنه و تخریب شد. در عوض سال ۱۳۵۸، کار ساخت فصر نمبر دو آغاز شد. در دورۀ رییس جمهور حامد کرزی این قصر با تلاش‌های خانم رامیکا احمد مشاور حفظ و مراقبت ریاست جمهوری بازسازی شد و از آن برای بودوباش مهمانان خارجی کار گرفته می‌شد. مهانان بلندپایه کشورهای خارجی از جمله من موهن سنگ صدراعظم هند و خانمش، احمدی نژاد رییس جمهور ایران، پرویز مشرف رییس جمهور پاکستان، دیوید کامرون صدراعظم انگلستان، امام علی رحمان رییس جمهور تاجکستان، لورا بوش خانم رییس جمهور امریکا و خاتمی رییس جمهور ایران و خانمش و سایر مهمانان بلند رتبۀ خارجی، زمانی که به افغانستان سفر داشتند در این قصر بودوباش داشته اند. حالا بخش‌هایی از دفتر خانم اول در این قصر است.
دروازۀ شاهی
سومین دروازۀ بزرگ ارگ، دروازۀ شاهی است که در کنار قصر چهارچنار و قصر کوتی باغچه در سمت جنوبی موقعیت دارد. این دروازه به نام دروازۀ نادرشاهی هم معروف است. دروازۀ مذکور به دلیل اینکه امیر عبدالرحمن خان بیشتر از آن رفت و آمد می‌کرد به دروازۀ شاهی معروف است. برخی از کارمندان ارگ این دروازه را دروازۀ نادرشاهی نیز می‌نامند. می‌گویند که این دروازه به دلیلی به نام این پادشاه معروف شده است که نادرشاه برای اولین بار از همین دروازه وارد ارگ شد.
قصر گلخانه
این قصر که در قسمت شمال غربی قلعۀ ارگ واقع شده است، در قدیم تنها گلخانه بود و در این مکان گل‌های دربار نگهداری می‌شد، بعدها در اینجا قصر اعمار شد. تاریخ دقیق اعمار این قصر مشخص نیست؛ اما دفتر کار تابستانی محمد نادر خان در همینجا بود. قصر گلخانه در دورۀ پادشاهی محمد ظاهرشاه به شکل عصری ساخته شد. همانگونه که در قدیم دفتر رسمی پادشاه در قصر گلخانه بود و بیشتر دیدارهایش نیز در همینجا انجام می‌شد، قصر گلخانه هنوز نیز دفتر کاری رئیس‌جمهور است. جلسات نوبتی شورای وزیران نیز گهگاهی در اینجا و برخی اوقات نیز در قصر چهارچنار برگزار میشود. دیدار‌ها و نشست‌های کوچک نیز در قصر گلخانه انجام میشود. از زمان بنای گلخانه تا امروز همیشه این قصر دفتر کار رئیس کشور بوده است؛ اما قسمی به نظر می‌رسد که در زمان محمد ظاهرشاه دفتر موقت صدراعظم نیز در همین قصر بوده است و یا هم وی دیدارهایش را در اینجا انجام می‌داده است. این قصر دفتر فرمانروایان مختلف و گواه رویدادهای خونین بسیار بوده است، در کودتای ثور، محمد داوود خان اولین رییس جمهور افغانستان در مقابل زینه طبقه اول قصر گلخانه به شهادت رسیده است.