ټول حقوق د منډيګک بنسټ سره محفوظ دي
مغلها از نژاد زرد و از اقلیتهای افغانستان بشمار می آیند. مغلهای افغانستان ندرتاً به زبان مغلی اکثراًبه زبان دری در بعضی محلات مطابق به زبان همسایه نیز صحبت می نمایند. زیاده مردم این ملیت در قطغن زمین مانند ولایات قندز ، تخار،بدخشان ، سمنگان فاریاب، شبرغان، سرپل، بغلان، و دره کیهان دره نیک پای ولایت بغلان زندگی دارند . عده در هزاره جات عده کوچک در هرات باقی بشکل پراگنده در شمال افغانستان حیات بسر میبرند. اقوام مغل که در افغانستان زیست دارند عبارتند از چغتای . نیک پای . بابری . ارغون. قنقرات. جلایر . اویغور . بیک . نایمان . صده . سلطان .هزارمرد . مغل زایی .قبچاق. شاهروخی. بابانقولی. تولی. جوجی. چهل غوری میباشند. نفوس این ملیت در بعضی منابع رسمی ۲۰۰۰ ودر بعضی منابع ۵۰۰۰ نوشته شده است.
زبان
در بعضی قریه جات بدخشان مغلها بزبان خود صحبت می نمایند باقی در سراسر افغانستان بزبان دری صحبت می نمایند.
فرهنگ مغل ها
فرهنگ ازدواج و مراسم تدفین مغلها مانند سایر ملیتهای افغانستان میباشد. مغلها دهات بدخشان پسر و دخترهای خودرا در سن کوچکی ازدواج می نمایند. مغلها از سحر و جادو خیلی هراس دارند. کسان دارند که محو کننده جادو میباشد.این شخص را بنام قامان می گویند. تیر شدن از بالای اتش بمنظور پاک ساختن بدن یکی از عنعنات مغلها می باشد. مغلها به آمدن ارواح پلید در قریه وخانه عقیده دارند. به عقیده آنها ارواح پلید باعث بد بختی ها از قبیل خشکسالی رعد برق سیل می گردد. با شمشیر نکاح نمودن با شمشیر خوابانیدن دختران که مردان شان غایب باشد یکی از فرهنگ مغلیان میباشد.
نشع اقوام مغل
در سرزمین منگولیا انسان اموریکتس ۸۵۰۰۰۰ سال پیش زندگی داشتند. انسان امروز یا اموسپین از ۴۰۰۰۰سال پیش به اینطرف زندگی را آغاز نمودهاند. در ولایت کوفیت مغلستان رسم تیر وکمان از ۲۰۰۰۰ سال پیش وجود دارد. مغلها برای بار اول اشتر پشی پلنک شتر مرغ واسپ را اهلی نمودهاند. ۳۵۰۰- الی ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد به کشاورزی آغاز نمودند. اولین رسم وفرهنگ مفلها که بنام افناسیو کلتور(Afanasevo culture) یاد میشود در سال ((3500–2500 BC آغاز گردیده است. مغلها تا سالهای زیادی مربوط دولت امپراطوری چین بودند.
تاریخچه
مغلهای افغانستان در عصر حاکمیت مغلها در افغانستان ساکن گردیده اند. این اقوام با سایر مردمان این سرزمین در آمیزش در آمده تا اکنون درین خاک زندگی نموده و جز ملت افغان شمردهشده اند.
شخصیتهای اقوام مغل
مغلها به نسبت تحت تاثیر بودن به سایر اقوام افغانستان نتوانستند فرزندان خودرا در جامعه افغان بنام مغل بشهرت رسانند. حالا که موقع دریافته اند شورای بنام شورای متحد اقوام مغل بنا نموده اند. رئیس این شورا الحاج محمد طاهر عارف میباشد.
منابع
ا.شورای متحد اقوام مغل فیس بوک
2. منگولیا در ویکی پیدیا انگلیسی