ملي سرود څه دی؟

د کارپوهانو په وينا، ملي سرود هغه شعر دی چي؛ معنی يې د يوه ملت هويت او پېژندګلوي څرګندوي.
ملي سرود د يوه هيواد د بيرغ په څېر دی چي ملي ارزښت لري. لکه څنګه چي هر هيواد ځانګړی بيرغ
لري، دغسي هر هيواد يو ځانګړی ملي سرود هم لري. لنډه دا چي ملي سرود ځکه په دې نوم يادېږي چي د يوه هيواد په ټولو خلکو پوري اړه لري.

د افغانستان ملي سرود:
لومړی پړاو:۱۹۲۹-۱۹۲۶ع
د افغانستان د ملي سرود تاریخي مخينه اټکل یوې پېړۍ ته رسيږي، د خپلواکي د بيا ګټلو وروسته په ۱۹۱۹ع-۱۲۹۸ل کال د شاه امان الله خان د واکمنۍ پر مهال له سیالانو سره د سیالۍ په موخه جوړ سو، ويل کېږي
چي دا سرود بې له خبرو يوه قطعه موسیقي وه چي”سرود اماني” به يې باله.
ددې سرود جوړونکی [رجب بیگ ترکي] وو.

دوهم پړاو:۱۹۷۳-۱۹۴۳ع
که څه هم د حبیب الله کلکاني په لنډه دوره کي د ملي سرود په نوم څه شتون نه درلود خو تر هغه وروسته د محمد نادر خان په وخت کې یو عسکري مارش د ملي سرود په څېر استعمالېده چي ډول يې هم هغسي اماني وو، د پاچا محمد ظاهر شاه په دوره کي (۱۹۳۳- ۱۹۷۳ع) یوه موزیکاله نغمه وږغول سوه چي شعر یې نه درلود او د ملي سرود په څېر به کار ځني اخیستل کېده او په ټولو ملي او شاهي پروګرامونو کي به ږغول کېده.
دا سرود چي ژبه يې دري او نوم يې [د پاچا سلامي] وه، له ۱۹۷۳-۱۹۴۳ع پوري رسمي وو. شعر محمد مختار او موسيقي محمد فرخ آهنګ جوړ کړی وو [بي‌بي‌سي فارسی، حرف‌های مردم:سرود ملي]
دې وخت کي ملي سرود په دې شکل وو:
ای شاهِ غیور و مهربانِ ما
هستیم از جان مطیعِ شما
ما فرزندانِ توییم
ما فداکارِ توییم
ای شاهِ ما
ای شاهِ ما
ای شاهِ ملت‌خواهِ ما

د افغنستان د خلق دیموکراتیک گوند، ملي سرود

پنځم پړاو: ۱۹۹۲-۱۹۹۶ع
کله چي په ۱۳۷۱ل/۱۹۹۲ع کال کي د هيواد واګي مجاهدینو ته په لاس ورغلې، د [داود فاراني] لاندي دري شعر یې د ملي سرود په توګه ونوماوه:
قلعه ی اسلام قلب آسیا جاویدان، آزاد خاک آریا
زادگاه قهرمانان بزرگ سنگر رزمنده مردان خدا
الله اکبر الله اکبر الله اکبر
تیغ ایمانش به میدان جهاد بند استبداد را از هم گسست
ملت آزاده ی افغانستان در جهان زنجیر محکومان شکست
الله اکبر الله اکبر الله اکبر
در خط قرآن نظام ما بود پرچم ایمان به بام بود
هم‌صدا و همنوا و همزبان وحدت ملی مرام ما بود
الله اکبر الله اکبر الله اکبر
شاد زی آزاد زی آباد زی ای وطن در نور قانون خدا
مشعل آزادگی را برفراز مردم برگشته را شو رهنما
الله اکبر الله اکبر الله اکبر

ساتو یې په سرو وينو، دا د شهیدانو کور
دا د باتورانو کــور

ستا کاڼي او بوټي ټول، موږه ته لعلونه دي، وينه پرې توی سوې ده سره لکه ګلونه دي
کلی څوک نيولای سي دا دی د زمريانو کور

دا د باتورانو کــور

تابه تل ازاد ساتو څو چي ژوندون زموږ، ستا تاريخ به ياد ساتو څو چي وي ژوندون زموږ

دې کي به بازان اوسې دا دی د بازانو کور

دا د باتورانو کــور

ای ګرانه وطن زما ځار شمه له تانه زه، ای ښايسته چمن زما ځار مه له تا نه زه

خلاص که له انګرېز نه وو شو د اورسانو ګور
دا د باتورانو کــور

ډېري ککرۍ ګوره پاتي د روسانو شوې، شنډي د هر يو دښمن واړه ارزوګاني شوې

هر چاته مالوم شولو دا د افغانانو کور

دا د باتورانو کــور

د افغانستان د اسلامي امارت ملي ترانه

اووم پړاو: -۲۰۰۴ع
د افغانستان د اسلامي امارت تر راپرځېدو او د انتقالي حکومت تر راتګ وروسته د نوي اساسي قانون جرګې پرېکړه وکړه چي نوی سرود دي وليکل سي. د ملي سرود لپاره ګڼ شمېر شعرونه راوړل سول چي په پایله کي د پښتو ژبې د نامتو شاعر [عبدالباري جهاني] ۱۸ بېته لرونکی شعر چي د نوي اساسي قانون له شلمي مادې سره پوره همږغی وو د ملي سرود د شعر په توګه ونومول سو.
نوی ملي سرود د افغان نامتو سندرغاړو هر يو عبدالوهاب مددی، صادق فطرت (ناشناس)، پیکر افسـانه، حسن ارمان، مشعل ارمان، شهنا او په زمينه (بګرونډ) کي د څو نورو ځوانانو په ږغونو کي ثبت او تائید وړ وګرځېد
دغه ملي سرود په دې شکل دی:
داوطـن افـغـانـستـان دی
داعـزت د هـر افـغــان دی
کـور دسـولي کـور د تـوري
هربچی یې قهرمان دی
دا وطن دټـولو کور دی
د بلوڅو د ازبکو
د پښـتون او هـزاره وو
د تــرکمـنو د تـاجـکو
ورســـره عـرب گوجر دی
پامیــریان نورستانیان
بـراهوی دي قـزلـبـاش دي
هـم ایــماق هـم پشیان
دا هیــواد به تل ځلـــېـږی
لکه لمـر په شنه آسمان
په سینه کي د آسیا به
لکه زړه وی جاویدان
نوم د حـق مو دی رهـبــر
وایو الله اکبـر وایـو الله اکبـر

[۱] [:شريعت- پنځم کال، شپږ شپېتمه ګڼه – پرله پس ۳۵۳… ۱۳۷۹ هـ ش کال]