د کندهار بلوا

که څه هم چه وړ او مناسب یې نه بولم چه خپل په باره کی ډېر څه ووایم یا ولیکم، خو دا چه زما زېږېدل په ظاهرشاهی دور کی په کندهار کی د یوې ډېری مشهوری واقعې سره تړون لری، نو په همهغه نسبت غواړم لنډ توضیحات ورکړم.

مؤرخین لیکی چه د خرقې شریفی په بست کی د خلګو ناسته د مالیاتو څخه د انکار په وجه وه، خو دولت مصمم ؤ چه مالیات باید ټول سی. خو په دې کی هم شک نسته چه د مخ لڅۍ حساسه موضوع هم یو بل عمده دلیل سو چه د دولت او خلګو ترمنځ فاصله نوره هم زیاته سوه او تشنج او کړکېچن مناسبات په مسلحانه جنګ تبدیل سوه. دغه موضوع د افغانستان په امورو کی متخصص، باستان شناس، او مشهور مؤرخ لویئ ډوپری په خپل یو کتاب کی په مفصل ډول بیان کړې ده. او په دې کی هم شک نسته چه دولت ډېر بې ګناه کسان بندیان کړه.
یو موضوع چه ډېره مهمه ده، هغه دا ده چه هغه وخت چه په کابل او کندهار کی دولتي مامورین مجبور کړه سوه چه خپل خانماني و رسمی دعوتو ته بوزی، د افغانستان دولت د ملل متحد د مدنی حقوقو د انفاذ په نسبت ځیني موافقې امضا کړی وې چه دولت مجبوره ؤ چه هغه باید عملي کړی. عبدالحمید مبارز(مورځ) په خپل یو کتاب کی لیکی چه د ۱۹۵۹ د استقلال د جشن په وخت کی د کابل په سټیډیوم کی د سپورټی نمایشاتو په جریان کی چه اولینه ښځه ما لڅ مخ ولیدله، هغه د صدراعظم محمد داؤد خان خانمه وه. خلاصه و لڅ مخی ته که څوک د یو نوی اجتماعی تحول په سترګه وګوری او که بین المللی تعهدات وه او که د قرضو او امدادي پروژو پېشکی شرایط وه، خو دهغه وخت دولت او اراکینو داسی احساس کاوه او مصمم وه چه دا کار باید عملی سوئ وائ.